In deze tip:
- Inleiding
- A)# Opbouw (van boven naar onder)
- B)# Neerzetten
- C)# Bonen zaaien of planten
- D)# De onderdelen maken en aanpassen
- E)# (nieuw) De bonenparasol van Gerda
Hier wordt zo’n bonentipi (bonenwigwam) beschreven.
.
Inleiding
Laat klimbonen in je tuin langs staken of langs touwen groeien. Bamboe bonenstaken van 270 cm lengte zijn handig en kosten 1 tot 2 euro per stuk.
Als je de bonenplanten langs touwen wil laten groeien, dan kun je het bovenstuk van een oude parasol zonder doek gebruiken. Gerda heeft hierover een reactie geplaatst. Zie ook hoofdstuk E)#.
.
Als je een grote tuin hebt kun je bonenstaken gewoon in de tuingrond zetten.
In een kleine tuin kun je de bonenplanten in grote bloempotten met bonenstaken laten groeien. Heidi uit Noord California (V.S.) heeft een soortgelijk bouwwerk gemaakt, zie hier .
.
Grond in de bloempotten
Je kunt de bloempotten vullen met tuingrond, met compost of met een mengsel van compost en tuingrond.
Wortels van bonenplanten in 4 verschillende grondmengsels. Van links naar rechts:
- tuingrond,
- tuingrond + compost, 2 op 1,
- tuingrond + compost, 1 op 2,
- compost.
Geleerd: In compost krijgen de bonenplanten de meeste wortels. Dus bloempotten vullen met compost is het beste.
.
Foto’s van mijn “wigwam” in de achtertuin
Op 1 juni. Er liggen stukjes golfplaat (kleur melkwit) op elke bloempot tegen uitdroging.
.
Op 1 juli.
.
Op 1 augustus.
.
Op 1 september.
.
Mijn ervaring en wat kan beter;
- In de volle zon groeien er weinig bonen aan de planten.
- Zet de wigwam op een schaduwrijke plek in de tuin.
- Zet in elke bloempot als proef weinig (4) of veel (8) planten.
- Zet de bonenplantjes niet allemaal tegelijk in de potten; zet elke maand (mei t/m juni) bonenplantjes in één bloempot.
- Of maak een ander bouwwerk: vul een grote speciekuip (65 liter) met bodemgaten met een laag compost. Plant bonenplantjes in de laag compost. Zet 4 bonenstaken rondom de speciekuip; /|__|\. Laat de bonenplanten langs de staken groeien.
.
Hieronder een beschrijving van mijn bonenwigwam-bouwwerk.
A)# Opbouw (van boven naar onder)
.
- Het geheel bevat 4 bamboe bonenstaken van ongeveer 270 cm lengte.
- Twee lange bindstrips (25 cm) houden de 4 bonenstaken bovenaan bij elkaar.
- Elke bloempot is 30 cm hoog met 30 cm boven-doorsnede.
- Elke bonenstaak “staat” schuin tegen een grote bloempot met tuingrond.
- Elke staak zit vast met plaatjes en een bindstrip.
- De bloempot staat op stoeptegels of stenen.
- De bonenstaak staat met de onderkant ook op de stoeptegels of stenen.
Het geheel waait niet zo gemakkelijk om bij storm of sterke wind. De bonenstaken buiten de pot gaan niet snel rotten.
.
B)# Neerzetten
Hieronder is beschreven hoe je het bouwwerk neerzet.
- Gebruik de staken met de dikke zijde onder en met de dunne zijde boven.
- Leg 4 staken in dezelfde richting vlak naast elkaar.
- Doe de staken bij elkaar en doe er een bandelastiek om, 50 cm vanaf de (dunne) bovenkanten.
- Maak het bandelastiek vast met lus en bindstip (zie foto boven).
- Vul elke bloempot met compost.
- Zet de 4 bloempotten op de juiste plek op de stoep of op de tegels.
- Zet elke pot met bindstrip en plaatjes naar buiten gericht. Zie foto boven.
- Zet de 4 bonenstaken (bovenaan met elastiek bij elkaar) (bijna verticaal) op de grond vlakbij de bloempotten.
- Til bij elke pot de onderkant van de staak op en steek de staak door de lus van de bindstrip.
- De staak zit daarna los in de bindstrip.
- Ga op een krukje of trapje staan.
- Maak de staken aan de bovenkant aan elkaar vast met 1 of 2 bindstrips.
- Trek bij elke bloempot de bindstrip aan, zodat de staak stevig tegen de bloempot aan zit.
- Sproei water op de zaaigrond (compost) in de bloempot.
Op deze foto zie je de opstelling als die opgebouwd is.
.
C)# Bonen zaaien of planten
- Leg bonenzaden op vochtig keukenpapier.
- Laat de bonenzaden ontkiemen.
- Zet de bonenplantjes in de compost in de bloempotten.
- (of zet ze eerst in een bak met compost en plant groter gegroeide bonenplanten in de compost in de bloempotten).
.
Snijbonen-planten in bloempotten.
Andere snijbonenplanten in potten en de eerste snijbonenoogst.
.
D)# De onderdelen maken en aanpassen
Hieronder staat hoe je de plastic plaatjes maakt. En hoe je ze met een tie-wrap aan de bloempotrand vastmaakt.
D1) Plaatjes maken
Elke staak wordt aan een bloempot vastgemaakt met 3 bevestigingsplaatjes en 1 tie wrap (bindstrip). Deze plaatjes zijn niet te koop. Je moet ze dus zelf maken.
De plaatjes:
- Een breed plaatje: 5 cm lang, 3 cm breed, 8 mm dikte.
- Een breed plaatje: 5 cm lang, 3 cm breed, 5 mm dikte.
- Een smal plaatje: 5 cm lang, 1,2 cm breed, 5 mm dikte.
- Boor in elk plaatje 2 gaatjes van 5 mm doorsnede,
Opmerking: Alle plaatjes mogen ook “dun” zijn, 5 mm dikte. Bij mijn wigwam gebruik ik een dik plaatje aan de buitenkant van de bloempot; een dik plaatje zit strak onder de buitenrand van de bloempot.
Zaag de plaatjes uit een dunne of dikke plastic snijplank, 5 of 8 mm dik.
- Teken op de snijplank af waar de gaatjes komen (*) en waar de plaatjes worden afgezaagd (—).
- Zaag de snijplank in 3 “stroken”.
- Boor daarna de gaatjes.
- Zaag dan de plaatjes uit.
- Haal de plastic stukjes bij de zaagsnede weg met ruw schuurpapier.
.
D2) Plaatjes vastmaken aan de bloempotrand
- Duw een breed plaatje onder de rand van een bloempot.
- Boor 2 gaatjes van 5 mm in de rand van de bloempot, op dezelfde plaats als de gaatjes in het plaatje.
- Leg een smal plaatje op het brede plaatje.
- Steek een bindstrip door de gaatjes van de 2 plaatjes en van de bloempot, van buiten naar binnen.
- Steek aan de binnenkant van de bloempot de bindstrip door een gaatje van een (dun of dik) breed plaatje.
- Draai het plaatje aan de binnenkant van de pot.
- Steek de bindstrip door het andere gaatje in dit plaatje en de bloempot.
- Draai aan de buitenkant het smalle plaatje.
- Steek het bindstripje aan de buitenkant door de gaatjes van een breed en een smal plaatje.
- Maak een “krul” in de bindstrip en steek het uiteinde van de bindstrip in het gat van de bindstrip, net over de 1e of 2e ribbel. De bindstrip kan nu niet meer los gaan, maar kan later nog wel strakker worden getrokken.
.
Opmerkingen:
- De bonenstaak past goed in de “losse” krul van de bindstrip.
- Na strakker trekken van de bindstrip zit de bonenstaak goed vast.
- Het smalle plaatje zorgt ervoor dat de staak kan “kantelen” zonder dat de rand van de bloempot in de weg zit.
- Door de krul in deze bindstrip wordt de bonenstaak een beetje “schuin” naar links ( \ ) geduwd.
.
Opmerkingen:
- Tijdens erg droog warm weer kun je een bloempotschotel onder elke pot zetten (even de pot optillen, schotel eronder, pot weer neerzetten).
- Giet water in de pot of in de schotel.
- Als er water in de schotel is, dan zal de compost in de bloempot niet zo snel uitdrogen.
- Bij erg nat weer, of als je teveel water hebt ingegoten, kun je beter de bloempot tijdelijk weghalen.
- Als je een bloempotschotel met afsluitbare waterafvoer gebruikt dan kun je water weg laten lopen. Je hoeft de pot niet op te tillen en weer neer te zetten. Zo’n bloempotschotel staat beschreven bij 2) Eenvoudige hulpmiddelen en tips bij nummer 63.
.
E)# (nieuw) De bonenparasol van Gerda
Als je de bonenplanten langs touwen wil laten groeien, dan kun je het idee van Gerda gebruiken. Gerda zet het bovenstuk van een oude parasol zonder doek op een buis in de grond en maakt de klimtouwen vast aan de armen van de parasol. Gerda heeft hierover een reactie geplaatst, zie onderaan bij deze tip.
In dit hoofdstuk staan foto’s en een beschrijving die Gerda heeft opgestuurd.
Zoals je kunt zien staan mijn bonen in de volle zon en in de volle grond, en de opbrengst is geweldig.
Als “klimrek” gebruik ik het bovenstuk van een oude ijzeren parasol waar het doek kapot van was. Deze spies ik over een oude buis met dezelfde diameter als de Ø in de midden van de parasol. Hiervoor heb ik een buis genomen van bijna 3 meter, een stuk ervan gaat de grond in zodat de parasol stevig vast staat.
Op de hoogte waar de parasol moet komen heb ik een gat geboord dwars door de buis en steek daar een stevige spijker door en door, hier blijft de parasol op hangen.
Mijn parasol heeft 8 “armen” waaraan ik aan elke arm een touw bevestig, in de gaatjes waar het doek mee vast zat. Dit touw maak ik vast aan een grote houten haring die ik in de grond steek.
Om elke haring leg ik een 7 tal zaadbonen. In het begin dek ik de bonen even af, i.v.m. de vogels. Eenmaal zo ongeveer 20 tot 30 cm boven de grond ga ik ze even helpen met klimmen. Eenmaal vertrokken doet de natuur de rest.
Het geheel laat ik dicht groeien, en zo creëer ik een prieeltje, waar ik regelmatig met de kleinkinderen onder ging zitten. Ook nog heel gezellig.
Ik hoop dat ik hierbij kan bijdrage aan recyclen en vooral het motiveren om zelf groente te kweken. Dit jaar had ik zelfs bonen genoeg om uit te delen aan buren en fam.